متن باز یا منبع باز (open source) چیست؟
اصطلاح متن باز یا منبع باز (open source) اشاره به چیزی است که بدلیل ساختار قابل دسترس توسط عموم، مردم میتوانند آن را تغییر داده و با اشتراک بگذارند.
این اصطلاح در توسعه نرم‌افزار، سرچشمه رویکرد خاصی در ایجاد برنامه‌های رایانه‌ای شد. به هر حال امروز متن باز یا منبع باز (open source) گستره‌ای از ارزش‌ها که ما آنرا “مسیر متن‌باز” می‌نامیم را تعیین می‌کند.
پروژه‌ها و محصولات متن باز یا منبع باز به تبادل باز، همکاری مشارکتی، نمونه‌سازی سریع، شفافیت، شایسته سالاری و توسعه جامعه محور (community-oriented development) مشهور شده‌اند.
نرم افزار متن باز یا منبع باز (open source) چیست؟
نرم افزار متن باز یا منبع باز به نرم افزاری اطلاق می‌شود
که کد منبع (source code) آن توسط هر کسی قابل بازبینی، بررسی، ویرایش و توسعه است.
یعنی برنامه‌نویسان رایانه میتوانند با دستکاری و ایجاد تغییر در بخشی از نرم‌افزار یا برنامه عملکرد آن را تغییر دهند.
برنامه‌نویسان رایانه که به کد منبع نرم‌افزار دسترسی دارند،
می توانند اشکالات آن را رفع و یا ویژگی‌های جدیدی نیز به آن اضافه نمایند تا عملکردی بهتری داشته باشد.
روش تولید و کاربردهای نرم افزار متن باز
سیستم اجرای جمعی این نرمافزارها با مدل‌های سنتی نرم‌افزارهای اختصاصی متفاوت است
و رویکردی مشارکتی و تکرارشونده برای نوشتن کد دارد؛
به نحوی که همه میتوانند در مورد مراحل بعدی کار بحث و تبادل نظر کنند.
به گفته تورستن بهرنز، از موسسین انجمن Document Foundation، مفهوم یک برنامه نرم‌افزاری مثل یک خودرو در کارخانه مراحل مختلفی را طی می‌کند؛ به خصوص در مورد پروژه‌های نرم‌افزاری آزاد که مشارکت جدی در آن وجود دارد و همه مراحل به صورت هم‌زمان صورت می‌گیرد: برخی کد را می‌نویسند، برخی فایل‌های دودویی را تولید می‌کنند، عده‌ای آن را تست می‌کنند و عده دیگر مراحل تکمیلی مانند نوشتن متون جانبی را انجام می‌دهند. در حالی که این کار ممکن است بی‌نظم و آشفته به نظر برسد، اما در عمل اثربخشی بیشتری دارد. بنابراین پروژه‌های نرم‌افزاری آزاد موفق، باعث می‌شوند که افراد بتوانند در هر زمان و مکانی کار کنند. عبارت «متن باز» فقط به معنی دسترسی به کد منبع نرم افزار نیست.
تفاوت نرم افزارهای متن باز یا منبع باز با سایر نرمافزارها چیست؟
کد منبع برخی از نرم افزارها به صورت انحصاری، فقط توسط شخص، تیم و یا سازمان ایجاد کننده آن قابل رویت، تغییر و انتشار می‌باشد. مردم اینگونه نرمافزارها را اصصلاحاً اختصاصی (proprietary) یا متن بسته (closed source) می‌نامند.در نرم افزارهای اختصاصی فقط نویسندگان اصلی حق کپی، بازبینی و تغییر و انتشار نرم افزار را دارند. برای استفاده از نرم افزارهای اختصاصی کاربران باید ابتدا توافق‌نامه‌ای را امضا کنند. نرم افزارهای منبع باز یا متن باز (open source) اما متفاوت هستند. نویسندگان و تهیه کنندگان اولیه این نرم افزارها اجازه دسترسی به کد منبع (source code) این نرم افزارها را در اختیار همه کاربران برای مشاهده، یادگیری، اصلاح، تغییر عملکرد، توسعه و یا انتشار، قرار داده‌اند. نرم افزارهای اودوو (odoo)، لینوکس (Linux) و لیبره آفیس (libre office) چند نمونه از نرم افزارهای متن باز یا منبع باز هستند.نرم افزارهای متن باز ذاتاً همکاری و انتشار را با دسترسی به کد منبع خود و امکان ادغام ماژول‌ها در داخل نرم افزارهای سازمانی ترویج می‌نمایند.
آنها برنامه نویسان رایانه تشویق به
دسترسی، مشاهده، تغییر و انتشار نرم افزارهای متن باز یا منبع باز هر زمان که دوست دارند می نمایند،
تا زمانی که آنها نیز همین امکان را با دیگران به اشتراک بگذارند.
نرم افزارهای اپن سورس یا سایر نرمافزارها
مجوز یا لایسنس‌های اپن سورس یا منبع باز ، راهی را نشان می دهد که کاربران می توانند کدهای منبع نرم افزار را مطالعه، کپی، تغییر و منتشر نمایند. به طور کلی مجوز نرم افزارهای اپن سورس یا منبع باز به کاربران خود اجازه هرگونه استفاده‌ای که تمایل دارند از نرم افزار را می‌دهد. برخی از مجوزهای نرم افزارهای متن باز یا منبع باز که توسط عده‌ای کپی‌لفت (copyleft) نامیده می‌شود قیدی برای کسانی که میخواهند تغییری در این نرم افزارها ایجاد کرده و منتشر نمایند ایجاد کرده و انتشار متن باز و دسترسی به کد منبع برنامه جدید در کنار فایل های اجرایی را اجباری می‌نمایند. علاوه بر این برخی از مجوزهای متن باز تصریح می‌کند که در صورت تغییر و انتشار یک نرم افزار متن باز شما باید کد منبع برنامه را نیز منتشر نموده و اجازه دریافت هیچگونه مبلغی برای صدور مجوز استفاده یا لایسنس نرم افزار را نخواهید داشت.
شرکت پیشگام رایانه ارائه دهنده خدمات شبکه شامل
پشتیبانی شبکه , نصب و راه اندازی شبکه ، خدمات پسیو شبکه , فروش تجهیزات شبکه ,سرور و مجازی سازی
آماده ی خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد.
مزایا و معایب استفاده از مدل اپن سورس :
تحقیقی نشان می‌دهد که استفاده از مدل‌های نرم‌افزار متن باز، سالانه به صرفه‌جویی حدود ۶۰ میلیارد دلاری برای مصرف‌کنندگان منجر می‌شود. اما در حالی که بسیاری از کسب‌وکار‌ها و سازمان‌های دولتی اکنون از نرم افزارهای متن باز مانند Linux استفاده می‌کنند، مشخص است که مزیت این نرمافزارها صرفا به «قیمت پایین»شان محدود نیست. اگر اینگونه بود، شرکت‌هایی که طی رکود بزرگ اقتصادی اخیر این نرم‌افزار را در اختیار داشتند، به محض آغاز روند بهبود شرایط اقتصادی، به نرم‌افزارهای گران‌قیمت اختصاصی روی می‌آوردند.
نرم‌افزارهای متن باز مزایای متعدد دیگری برای کسب وکار‌ها دارند
که برخی از آنها با ارزش‌تر از قیمت پایین این نرمافزارها است.
با این حال، کار‌شناسان و محققان این حوزه، معایبی را نیز برای این نرمافزارها شناخته‌اند
که در ادامه به ذکر برخی از آنها می‌پردازیم:
مزایا
مهم‌ترین مزیت این نرمافزارها، این است که به کسب‌وکار‌ها کمک می‌کنند که نفوذ بیشتری در بازار داشته باشند. شرکت‌هایی که از نرم‌افزارهای متن باز استفاده می‌کنند، میتوانند یک استاندارد صنعتی ایجاد کرده و بنابراین به مزیت رقابتی دست یابند. همچنین وفاداری به تولیدکنندگان این نرمافزارها، به دلیل احساس مالکیت آنها در مورد محصول نهایی، حفظ می‌شود. به علاوه برای نرم‌افزارهای متن باز هزینه‌های بازاریابی و خدمات لجستیکی کمتری صرف می‌شود و به علاوه به شرکت‌ها کمک می‌کند همواره در برابر پیشرفت‌های تکنولوژی آگاه و به‌روز باشند.
این نرمافزارها ابزارهای مناسبی برای ارتقای وجهه و محصولات بازرگانی شرکت‌ها محسوب می‌شوند. از دیگر مزایای این نرم افزارها ایجاد پتانسیلی برای استفاده از تکنولوژی انعطاف‌پذیر‌تر و نوآوری سریع‌تر است.
معایب
گاهی اوقات گفته می‌شود که فرآیند توسعه اپن سورس ممکن است به خوبی تعریف نشود و مراحل فرآیند توسعه، مانند تست کردن سیستم و مستندسازی آن ممکن است نادیده گرفته شود. به هر حال، این مساله فقط در رابطه با پروژه‌های کوچک صدق می‌کند.به علاوه،برخی از نرم‌افزارهای معرفی‌شده متن باز به قدری ناموفق بوده‌اند که کار‌شناسان و محققان نرم‌افزار هنوز نسبت به توانایی نرم‌افزارهای متن باز برای تولید سیستم‌های کیفی مجاب نشده‌اند. مهم‌ترین مشکلات این نرمافزارها را فرآیند مبهم، تاخیر در عیب‌یابی و عدم وجود سند تجربی دانسته‌اند.
همچنین طراحی یک مدل کسب‌وکار تجاری بدون عیب و نقص طبق الگوی متن باز، کار مشکلی است.
از نظر امنیتی نیز، نرم‌افزارهای اپن سورس در مقایسه با دیگر نرمافزارها، ممکن است به هکران اجازه دهند
در مورد ضعف‌ها یا روزنه‌های برنامه راحت‌تر اطلاعات به دست آورند.
شرکت پیشگام رایانه با ۲۱سال سابقه،ارائه دهنده ی راه حل های مختلف خدمات شبکه وبرون سپاری ازجمله
پشتیبانی شبکه نگهداری شبکه خدمات پسیو شبکه نصب و راه اندازی شبکه –نصب و راه اندازی ویپ
برچسب ها:معایب نرم افزار متن باز